چالش های رشته مهندسی پزشکی

 شناخت رشته های تحصیلی و آینده کاری آنها یکی از پرچالش ترین بحث های هر رشته است. حال اگر آن رشته جدید و نوظهور باشد که کار سخت تر هم میشود. مهندسی پزشکی از رشته های میان رشته ای است که از تلفیق دو رشته مهندسی و علوم پزشکی پدید آمده است. با اینکه تجهیزات پزشکی و ابزارهای آن مدت هاست در کشور ما وارد شده ست و استفاده میشود اما رشته مهندسی پزشکی که به این زمینه مرتبط است نزدیک به دو دهه میباشد که وارد دانشگاه های ما شده است. لذا به دلیل نوظهور بودن این رشته دانشجویان و فارغ التحصیلان آن با  چالش هایی روبه رو هستند. در ادامه به چالش های رشته مهندسی پزشکی میپردازیم.

پیشنهاد می کنیم مقاله "اگر میتونی این چالش ها رو حل کنی وارد مهندسی شو! " را نیز مطالعه کنید!

ورود رشته مهندسی پزشکی به ایران و شروع چالش ها

اواخر دهه ۵۰ انباشته شدن حجم انبوهي از تجهيزات پزشکي در انبارها، تصميم گيرندگان را بر آن داشت تا در مورد راه اندازي رشته هاي مرتبط مهندسي پزشکي که نياز تعمير دستگاه ها را برآورده ميکند، پاسخگو باشند. بر همين اساس دوره كارداني الكترونيك پزشكي و الكترومكانيك پزشكي مشتمل بر ۸۲  واحد موردنياز براي تمام دوره و به طور متوسط براي مدت دو سال برنامه ريزي شد. این دوره ها از سوی مراکز عالی ،پیراپزشکی و مرکز جهاد خودکفایی وزارت بهداشت، با تربیت نیروی انسانی متخصص فنی مورد نیاز بیمارستان ها و آزمایشگاه های پزشکی که بتواند دستگاه های الکترونیک، بالینی(کلینیکی) و آزمایشگاهی را راه اندازی، نگهداری، تنظیم و تعمیر کند، برگزار شد.

براساس گفته ها از شروع تأسيس و راه اندازي اين رشته، گفتگوهاي زيادي در مورد چگونگي ماهيت اين رشته بين پزشکان و مهندسان گرايشهاي صنعتي انجام شد که این خود اولین چالش های رشته مهندسی پزشکی بود. چالشی که در آخر با عقد تفاهم نامه اي ميان دانشگاه صنعتي شريف و دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي به پايان رسيد.

باوجودآن که در سال هاي اولیه راه اندازي اين رشته در مقطع کارشناسي ارشد و دکترا چندان نيازي به ايجاد اين رشته در مقطع کارشناسي احساس نميشد اما درنهايت دوره كارشناسي مهندسي پزشكي نيز اولين بار در دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران جنوب در سال ۱۳۷۲ دانشجوي دوره شبانه و روزانه را شروع به پذيرش کردند.

از سال 1374 به بعد دانشگاه هاي مختلف آموزش عالي كشور در بخش دولتي و غيردولتي در سه گرايش و سه مقطع به فعاليت آموزشي و پژوهشي در زمينه مهندسي پزشكي پرداخته اند.

در حال حاضر آمار فارغ التحصيلان رشته مهندسي پزشکي و تعداد مؤسسات آموزشي ارائه دهنده اين رشته با آنچه در نخستين سال هاي راه اندازي آن عنوان ميشد قابل مقايسه نيست.

اما طبیعتا افزايش کميت در اين رشته نيز همانند بسياري از ديگر رشته ها، باعث کاهش کيفيت و غناي آموزش شده است. موضوعي که البته بر توسعه صنعت تجهيزات پزشکي تأثيرات زيادي گذاشته و خواهد گذاشت. لذا یکی از چالش های رشته مهندسی پزشکی قبولی در دانشگاه های برتر می باشد. از برترین دانشگاه های کشور دانشگاه صنعتی امیرکبیر می باشد.

برای آشنایی بیشتر با این دانشگاه و سایر دانشگاه های برتر رشته مهندسی پزشکی  میتوانید مقاله دانشگاه های برتر مهندسی پزشکی مطالعه کنید.

چالش کاریابی از مهمترین چالش های رشته مهندسی پزشکی

از مهمترین چالش های رشته مهندسی پزشکی موضوع یافتن شغل یا کاریابی است. هر میزان افزایش دانشجو و فارغ التحصیل در یک رشته افزایش پیدا کند و بستر مناسب شغلی برای این دانشجویان ایجاد نشود، در نتیجه کاریابی در آن رشته مشکل میشود. این اتفاقی است که در رشته مهندسی پزشکی نیز در حال وقوع است. فارغ التحصیلان این رشته با موقعیت های شغلی متفاوتی روبرو هستند. از جمله موقعیت های شغلی پیش رو برای دانشجویان کارشناس تعمیر و نگهداری از تجهیزات پزشکی، طراح و تولید کننده تجهیزات پزشکی و کارشناس فروش و بازیابی این تجهیزات می باشد. اما در برخی از این موارد، موقعیت های شغلی کمتر ولی خواهان بیشتری وجود دارد در نتیجه در این وضعیت دانشجویان با چالش شغل روبرو میشوند.

در زمینه تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی دانشجویان و فارغ التحصیلانی در این چالش برنده هستند که در کنار تحصیل مهارت های خود را در زمینه تعمیرات و نگهداری دستگاه ها و تجهیزات پزشکی افزایش دهند.

پیشنهاد می کنیم مقاله "چالش های رشته مهندسی مواد" را نیز مطالعه کنید. 

و اما در زمینه تولید و طراحی تجهیزات پزشکی جدای از بحث مهارت و تسلط روی مباحث پزشکی و مهندسی مسئله تجهیزات و مواد لازم برای ساخت نیز مطرح است. از آنجا که کشور ما متاسفانه با تحریم دست و پنجه نرم میکند ممکن است برخی از مواد موردنیاز برای ساخت یک دستگاه داخل کشور وجود نداشته باشد و وارد کردن آن نیز ممنوع باشد. در اینجاست که تولید کننده با چالش روبه رو میشود.

و اما از چالش های رشته مهندسی پزشکی که تولید کننده با آن ممکن است روبرو شود بحث حمایت مالی از تولیدکننده است. در سال های اخیر با راه اندازی شرکت های دانش بنیان و حمایت از آنها تا حدودی موجب شده است به تولیدکننده ها در بحث مالی کمک شود اما باز هم به حمایت بیشتر در این زمینه نیاز است.

در موقعیت شغلی کارشناس فروش و بازاریابی اما شرایط بهتر است چرا که بسیاری از تجهیزات و دستگاه های پزشکی صادراتی هستند و شرکت های زیادی عموما نمایندگی های یکی از برند های فعال در حوزه پزشکی را دارا هستند و برای کار خود به کارشناس فروش و بازاریاب احتیاج دارند.

اما چالشی که باز در این زمینه به وجود می آید این است که برخی از مدیران شرکت ها به تخصص فرد برای فروش و بازاریابی اهمیتی نمیدهند در نتیجه افراد غیر متخصص هم میتوانند وارد حوزه فروش و بازاریابی بشوند و این موضوع شانس افراد برای یافتن شغل کمتر می شود.

پیشنهاد می کنیم مقاله "چالش های رشته مهندسی معماری" را نیز مطالعه کنید.

یکی دیگر از چالش های رشته مهندسی پزشکی که شاید بتوان گفت از مهمترین چالش هاست بحث درآمد است. رشته مهندسی پزشکی نسبتا رشته دشواری است که برای تحصیل و کسب مهارت در آن نیاز به تلاش زیادی است لذا برای دانشجو یا فارغ التحصیل این توقع ایجاد می شود که در آینده به میزان تلاشی که کرده است درآمد داشته باشد. اما متاسفانه برای سال های ابتدایی ورود به محیط کاری و مشغول شدن در حوزه مهندسی پزشکی درآمد خوبی انتظار نمیرود. البته این چالش با افزایش مهارت های مورد نیاز و درخواست کارآموزی در مراکز درمانی میتواند تا حدودی رفع شود.
 

چالش موقعیت شغلی مناسب برای خانم ها

از دیگر چالش های رشته مهندسی پزشکی کمبود موقعیت های شغلی مناسب برای خانم ها می باشد.

متاسفانه عموما مدیران در حوزه تعمیرات و فنی بودن به خانم ها اعتماد نمیکنند و بیشتر آقایان در این موقعیت ها پذیرفته می شوند. یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود مدیران شرکت ها تمایل به استخدام آقایان داشته باشند سفر های بین شهری است. بعد از فروش کالا ممکن است کار با آن دستگاه احتیاج به آموزش داشته باشد و یا دستگاه هایی که از قبل به فروش رسیده نیاز به تعمیر داشته باشند و در شهرهای مختلف باشد به همین دلیل شرکت فروشنده آن دستگاه موظف ست که نیرو به شهر های دیگر هم نیرو اصلاح کند. به همین دلیل رقابت برای خانم ها در این بازار سخت تر است و باید خیلی بیشتر تلاش کنند تا در این زمینه مشغول به کار بشوند.

برخلاف این  موقعیت شغلی در حوزه تعمیرات و ساخت در حوزه فروش و بازاریابی بازارکار خانم ها خیلی هم داغ است. ولی خانم هایی که علاقه ای در این زمینه ندارند عموما با چالش روبه رو هستند. امیدواریم که با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی ورود به بازار کار در حوزه ساخت و تعمیرات نیز برای خانم ها راحت تر شود.

در مجموع در این مقاله قصد داشتیم با برخی از چالش های رشته مهندسی پزشکی رو به رو هستند آشنا شویم. به طور کلی موضوع یافتن شغل مناسب مسئله ای بسیار چالش برانگیز  می باشد که اغلب دانشجویان و فارغ التحصیلان در همه رشته ها با آن مواجه هستند اما آنها میتوانند با تسلط کافی روی مباحث رشته و آموختن مهارت های تکمیلی در زمینه رشته خود با چالش های کمتری روبه رو شوند و بهتر و با سرعت بیشتر پیشرفت کنند.

نویسنده : سمانه خان بیگی، کارشناس دپارتمان مهندسی پزشکی گروه آموزشی پارس پژوهان