انتخاب رشته مهندسی مکانیک از کنکور تا زندگی

انتخاب رشته شاید یکی از سرنوشت ساز ترین انتخاب های هر جوانی باشد که تازه یک چالش بزرگ به نام کنکور را پشت سر گذاشته و قرار است وارد چالش بزرگتر یعنی زندگی بشود . انتخاب رشته مهندسی مکانیک که در این مقاله قرار است نگاهی اجمالی به سر تا پایش داشته باشیم. یک از اصلی ترین انتخاب ها برای افرادی است که از دست به آچار بودن لذت می برند .

قبل از اینکه سراغ بحث انتخاب رشته مهندسی مکانیک برویم میخواهم به شمایی که درحال خواندن این مقاله هستید بگویم چرا انتخاب درست اهمیت زیادی داره و نباید راحت از کنارش رد شد !!! درگذشته هنگام تعیین رشته افراد به واسطه تفکرغالب بر جامعه به سراغ رشته های برق یا مکانیک به همراه یکی دوتا رشته خاص دیگه که در هر زمان متغیر بود ، می رفتند . این موضوع را می توانید از دهه هفتادی ها و به ویژه دهه شصتی ها بپرسید امروزه اما دوره و زمانه عوض شده ، ارزش بسیاری از مهارت ها شناخته و فرصت های بسیار خوبی برایتان به وجود آمده تا بتوانید با دید بهتری انتخاب کنید و پارامتر های مهم تری رو مدنظر داشته باشید .

  یادتان باشد این انتخاب لزوما تعیین کننده آینده شما نیست اما در زندگیتان ، افرادی که قرار است با آن ها سروکار داشته باشید ، طرز تفکرتان ، محیطی که در آن رفت و آمد می کنید و بسیاری دیگر از موارد اثر می گذارد پس لطفا متوجه اهمیت این موضوع باشید و در انتخابتان ابتدا و مهم تر از همه علاقه ، سپس درآمد و بازارکار، محل تحصیل ، جایگاه جهانی و سایر موارد را در نظر  بگیرید . و اما بپردازیم به انتخاب رشته مهندسی مکانیک. 

از کجا بفهمم اصلا به مکانیک علاقه دارم یا نه ؟

جرقه های اولیه این موضوع برمیگرده به دوران کودکی و نوجوانی شما ، خیلی از افرادی که با علاقه خودشون وارد این رشته شدن و می شوند معمولا از تعمیر کردن لوازم خانه و ماشین، ساختن دستگاه ها و وسایل جدید ، همانطور که قبلا گفتم دست به آچار بودن و اینجور کارها لذت می برند . در دبیرستان نیز اگر از افرادی بودید که دروسی مانند ریاضی و فیزیک به خصوص سینماتیک ، دینامیک و یا مباحث فیزیک یک برایتان جذاب به نظر می رسید و جامع تر از همه اگر به کارهای طراحی و ساخت قطعات ، ربات ها ، کارهای صنعتی مانند نفت و گاز ، پتروشیمی، ساخت و تعمیر ماشین ها ، هواپیماها ، کشتی ها ، موتورها ، کارهای مرتبط با تولید انرژی از نیروگاه گرفته تا انواع انرژی های نو ، مهندسی پزشکی  ،  ساخت انواع وسایل و اختراع کردن علاقه دارید در این صورت انتخاب رشته مهندسی مکانیک با علایق شما سازگار است . البته ناگفته نماند که مکانیک جزء رشته های واقعا سخت و چالش بر انگیز به حساب می آید پس توانایی تحمل سختی و فشار هم از دیگر ویژگی هایی است که باید داشته باشید .

مهندسی مکانیک چه گرایش ها و دروسی دارد ؟

ابتدا با ورود در دوره کارشناسی حدود ۱۴۲ واحد (چند واحد بیشتر یا کمتر) پیش روی شماست حدود ۲۵ واحد دروس پایه خواهد بود بخشی از این دروس درواقع همان تکرار دبیرستان و بخشی دیگر تکمیل کننده آن هستند ، حدود ۷۴ واحد دروس اصلی خواهید داشت و در ادامه چند واحد نیز مربوط به گرایش انتخابی شما در دوره کارشناسی خواهند بود . این موارد در کنارواحد های عمومی ، کارگاه ها ، کارآموزی و پروژه پایانی کارشناسی شما را تکمیل می کنند .در رابطه با گرایش های کارشناسی لازم است بدانید که پس از حدود دو تا سه سال از زمان ورود به دانشگاه از بین گرایش های ساخت و تولید ، سیالات (تبدیل انرژی ) و جامدات (طراحی کاربردی) یکی را انتخاب می نمایید و دروس تخصصی مربوط به آن را گذرانده و با انتخاب یک موضوع و ارائه آن به عنوان پروژه پایانی دوره کارشناسی را به اتمام می رسانید طول این دوره وابسته به دانشگاه و شیوه درس خواندن شما حدود ۴ سال خواهد بود .

در گرایش ساخت و تولید مباحث مرتبط با طراحی و ساخت انواع ماشین آلات برای صنایع گوناگون را فرا خواهید گرفت و با انواع فرایند های تولید و شکل دهی مواد و ... آشنا خواهید شد .

در گرایش سیالات با مباحث تبدیل انرژی ، انتقال جرم و حرارت آشنا می شوید که در صنایع خودروسازی ، نفت ، گاز ، پتروشیمی ، نیروگاه ها  و ... کاربرد دارد .

 در گرایش جامدات نیز مباحث مرتبط با طراحی اجزا ، ماشین آلات و مکانیزم ها را فرا خواهید گرفت .

 پس از اتمام کارشناسی و ورود به  کارشناسی ارشد شما قادرید علاوه بر گرایش های ذکر شده در حوزه های بیومکانیک ، مکاترونیک ، سیستم متحرکه خودرو، سیستم های دینامیکی خودرو و سلاح به تحصیل خود ادامه دهید طول دوره کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک حدود ۲ سال بوده و شامل یک پروژه پایانی یا همان پایان نامه می شود .

لازم است بدانید که دانشگاه های دولتی درگرایش های مختلف مکانیک با هم تفاوت داشته و بعضا در برخی از گرایش ها بهتر هستند . اما در کل شریف ، تهران ، امیرکبیر و علم و صنعت از بهترین دانشگاه های ایران در حوزه مکانیک به شمار می روند . پیشنهاد میکنم اگر تصمیم به انتخاب رشته مهندسی مکانیک گرفتید حتما گروه های تلگرامی دانشگاه های مورد نظر خودتان را پیدا کنید و ازدانشجوهای آن در رابطه با وضعیت اساتید و امکانات پرس و جو کنید .

 بررسی انتخاب رشته مهندسی مکانیک از منظر بازار کار

 در رابطه با بازارکار باید بگویم که به طور کلی بازار کاری وسیعی نه تنها در ایران بلکه در تمام کشور های صنعتی برای فارغ التحصیلان این حوزه وجود دارد . این موضوع یک امر بدیهی است زیرا مهندس مکانیک شخصیست که می سازد یا تولید می کند بنابراین هرجا که پای صنعت و تولید به میان بیاید حضور شخصی با این مهارت الزامی است . اما نکته ای که شما هنگام انتخاب رشته مهندسی مکانیک یا هر مهندسی دیگری باید به آن توجه داشته باشید آن است که فاصله ای میان فرصت های شغلی و پیدا کردن شغل مناسب وجود دارد که آن فاصله را داشتن تخصص و رشد دادن مهارت هایی از قبیل کارگروهی ، طرز صحیح فکر کردن ، قدرت حل مسئله ، تسلط به نرم افزارهای تخصصی و ... پر می کند . به طور کلی مهندس مکانیک می تواند در بسیاری حوزه ها اعم از طراحی و ساخت انواع ماشین آلات و قطعات مشغول به کار شود ، در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم .

مهندسی اکوستیک

صنایع خودروسازی

صنایع نفت و گاز ، پتروشیمی

ساخت بازو های مکانیکی ، ربات ها ، مکانیزمها

صنایع هوافضا ، تعمیرات هواپیما

امکان فعالیت در حوزه نانو

ساخت و تعمیرات لوازم خانگی

طراحی و ساخت سیستم های برودتی و حرارتی ، سردخانه ها

طراحی و ساخت لوازم آزمایشگاهی

طراحی و ساخت تجهیزات حمل و نقل زمینی ، دریایی ، هوایی

تجهیزات پزشکی و بایومکانیک

طراحی و اجرای انواع نیروگاه ها و حوزه های مربوط به تولید انرژی (انواعشان)

و...

مکانیک بدرد خانوم ها میخوره ؟

هیچ محدودیتی برای حضورخانوم ها در این رشته وجود ندارد . اما در کل مکانیک و برق نسبت به سایر مهندسی ها سخت تر و برخی مشاغل مرتبط با آن در حوزه های صنعتی بوده و نیازمند فعالیت های فیزیکی و جسمانی سنگین است . البته به طور حتم مشاغل سبک تر مانند کارهای تحقیقاتی ، شبیه سازی ها و طراحی ها نیز در این حوزه وجود دارد که خانوم ها بتوانند مشغول به فعالیت شوند .

وضعیت اپلای به چه صورته ؟

همون طور که قبلا اشاره شد بازار کاری بسیار وسیعی در تمامی کشورهای صنعتی برای متخصصین این حوزه وجود دارد و شما با داشتن یک رزومه خوب و تسلط به زبان انگلیسی می توانید در کشورهایی نظیر کانادا ، آلمان ، آمریکا ، انگلستان و ... به تحصیل خودتان در مقاطع بالاتر ادامه دهید . هنگام انتخاب رشته مهندسی مکانیک درنظر داشته باشید که در کنار این محاسن فوق العاده ساعت های بسیار تلاش و اراده بی وقفه قرار دارد .

جمع بندی

با انتخاب رشته مهندسی مکانیک شما با دنیایی وسیع از فعالیت ها ، چالش ها ، نوآوری ها و محیط های کاری هیجان انگیز رو به رو خواهید شد متناسب با این قابلیت هایی که در اختیارتان قرار می گیرد  حجم کاری بالایی نیز درپیش خواهید داشت که مطمعنا با داشتن اراده قوی جای نگرانی نخواهد بود .

به عنوان شخصی که مسیر امروز شما را قبلا طی کرده توصیه میکنم مشورت کنید !!! پیدا کردن علاقه و وارد شدن به مسیر درست اتفاقی زمان بر بوده و نیاز به حوصله دارد برای مشورت کردن لازم نیست حتما هزینه های سنگین پرداخت کنید بهترین منابع شما می توانند دانشجوها و فارغ التحصیلان دارای تحصیلات مرتبط باشند ، حتی اگر چنین فردی در آشنایان خودتان ندارید گروه های تلگرامی دانشگاه ها را پیدا و سوالاتتان را در آنجا مطرح کنید ، یا حتی از طریق لینکدین می توانید افراد موفق درهر رشته را پیدا کنید . در نهایت پاسخ های دریافتی را حتما از زاویه دید های متفاوت و با معیار های مدنظرتان بررسی کنید تا بتوانید بهترین تصمیم ممکن را برای این انتخاب مهم بگیرید .

نویسنده: علیرضا جارالهی، کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت